SIEMENS - Μια σύντομη επισκόπηση

Στο θέμα του σκανδάλου της SIEMENS, τουλάχιστον όσο αφορά το σκέλος των ψηφιακών τηλεφωνικών κέντρων, υπάρχει μια απλή αλήθεια. Η υπόθεση αφορά τις προγραμματικές συμβάσεις που εκτελέστηκαν κατά την περίοδο 1996 ως 2002. Οι προγραμματικές συμβάσεις αφορούν το δικαίωμα των δημόσιων οργανισμών ή φορέων να συνάπτουν απ' ευθείας συμβάσεις με εταιρίες για μελέτη και ανάπτυξη έργων ή παροχή υπηρεσιών. Δοθηκαν με το σκεπτικό ότι το Δημόσιο αποφεύγει τα έξοδα και τις καθυστερήσεις των διαγωνισμών, μπορεί να επιτύχει λόγω όγκου της σύμβασης, οικονομίες κλίμακας και σε κάποιες περιπτώσεις, που έχει τεχνογνωσία σε πλατφόρμες συγκεκριμένων οίκων δεν συμφέρουν οι καθαρώς μειοδοτικοί διαγωνισμοί διότι η αλλαγή πλατφόρμας θα επιφέρει περαιτέρω έξοδα για εκπαίδευση, μεταφορά τεχνογνωσίας, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα συμβατότητας λειτουργίας με υπάρχον και εγκατεστημένο υλικό κλπ.

Στην περίπτωση του ΟΤΕ οι προγραμματικές συμβάσεις συνοδεύονταν από όρους για ρήτρες ώστε να εξασφαλίζουν σε βάθος χρόνου τα συμφέροντα του οργανισμού:

1. H ρήτρα της ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ σύμφωνα με την οποία εάν ο αγοραστής λάβει καλή τη πίστη (bona fide) προσφορά από αναγνωρισμένους κατασκευαστικούς Οίκους Τηλεπικοινωνιακού υλικού και λογισμικού που προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή σε χώρες συνδεδεμένες οικονομικά με αυτήν για συγκεκριμένο υλικό, λογισμικό ή και υπηρεσίες, τα οποία αποτελούν οργανική ενότητα του αντικειμένου της παρούσας Προγραμματικής Συμφωνίας και η συγκριτική τιμή της προσφοράς σε σχέση με τις Τεχνικές Προδιαγραφές, τις παρεχόμενες δυνατότητες, την ποιότητα, την ποσότητα ή και άλλους όρους, είναι πιο ευνοϊκή απ’ αυτήν του Προμηθευτή ο Αγοραστής θα καλέσει τον Προμηθευτή να προσφέρει τους ισοδύναμους αυτούς όρους.
   
2. H ρήτρα του ΠΛΕΟΝ ΕΥΝΟΟΥΜΕΝΟΥ ΠΕΛΑΤΗ σύμφωνα με την οποία
   
   (α) Ο Προμηθευτής, ανεξάρτητα από τους όρους και τη διαδικασία προσδιορισμού των τιμών, που συμφωνούνται στην παρούσα Προγραμματική Συμφωνία, αναλαμβάνει να παρέχει την πλέον ευνοϊκή στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή σε χώρες συνδεδεμένες οικονομικά με αυτήν μεταχείριση σε σχέση με την τιμή/ποιότητα, συνθήκες/όρους.
   (β) Η ισοδύναμη τιμή για το Υλικό – Λογισμικό όπως διαμορφώνεται σύμφωνα με τους όρους και τις συνθήκες της παρούσας Προγραμματικής Συμφωνίας, θα είναι η καλύτερη τιμή βάσει των συνθηκών αυτών.
   (γ) Ο Προμηθευτής υποχρεούται να παρέχει στον Αγοραστή τεκμηριωμένα στοιχεία για την παροχή εκ μέρους του Προμηθευτή της πλέον ευνοϊκής μεταχείρισης στα πλαίσια του παρόντος άρθρου.
   (δ) Εάν ο Αγοραστής διαπιστώσει τεκμηριωμένα την ύπαρξη μιας ευνοϊκότερης μεταχείρισης σε σχέση με την ποιότητα / τιμή / συνθήκες / όρους από τον Προμηθευτή σε οποιοδήποτε Πελάτη της Ευρωπαϊκής ένωσης ή σε χώρες συνδεδεμένες οικονομικά με αυτήν και τα μέρη διαφωνούν στην ύπαρξη μιας τέτοιας ευνοϊκής μεταχείρισης ή στο γεγονός κατά πόσον υφίστανται οι ως άνω ευνοϊκές συνθήκες και όροι, η διαφωνία θα επιλυθεί σύμφωνα με τα οριζόμενα σε άρθρα της σύμβασης.
   
3. Η ρήτρα του ΚΟΣΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ – ΤΗΡΗΣΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ – σύμφωνα με την οποία ο Αγοραστής δικαιούται να προβαίνει σε κοστολογικό έλεγχο του υπό προμήθεια εξοπλισμού της παρούσας Συμφωνίας, ο ως άνω έλεγχος θα διενεργείται από τις Υπηρεσίες του Αγοραστή ή από ανεξάρτητους Οίκους διεθνούς κύρους, σε περίπτωση που διαπιστωθεί από τον ως άνω έλεγχο ότι η τιμή του εξοπλισμού είναι μικρότερη απ’ αυτήν που συμφωνήθηκε με την παρούσα Προγραμματική Συμφωνία τότε ως οριστική τιμή θα λαμβάνεται αυτή που προέκυψε από τον κοστολογικό έλεγχο σε συνδυασμό με τα οριζόμενα σε Άρθρα της σύμβασης. Ο Προμηθευτής πρέπει να κρατάει σχετικά βιβλία προς έλεγχο για διάστημα 6 ετών.
   

Οι κατηγορούμενοι εγκαλούνται κυρίως γιατί ποτέ δεν ενεργοποίησαν τους όρους με τις ρήτρες, δωροδοκηθέντες απο τον προμηθευτή.

Τελευταίο έτος των προγραμματικών συμβάσεων ήταν το 2002. Υποτίθεται ότι το ύψος τους με διάφορες επεκτάσεις έφτασε τα 565 δισ δραχμές (Ελευθεροτυπία, 2-3-2002) που φέρεται ως διπλάσια των αρχικώς συμφωνηθέντων.

Από μια πρώτη ματιά του αδαούς, το πρόβλημα δεν φαίνεται να βρίσκεται σε αυτές καθ' εαυτές τις συμβάσεις που υπογράφηκαν αλλά στο γεγονός ότι οι προβλεπόμενοι έλεγχοι στους όρους για τις ρήτρες δεν εκτελέστηκαν ποτέ.

Έχω την εντύπωση ότι το γεγονός ότι το τελικό κόστος ξεπέρασε το προϋπολογιζόμενο, δεν μπορεί να αξιολογηθεί απαραίτητα σαν υπερτιμολόγηση λόγω των δωροδοκιών, αν δεν υπάρχουν και τα στοιχεία των ελέγχων που αναφέρουν οι όροι με τις ρήτρες.

Απορίας άξιον είναι πάντως, πως από πλευράς δωροδοκηθέντων, μόνο τον κ. Σκαρπέλη βλέπουμε εναγόμενο, εν αντιθέσει από την πλευρά των δωροδοκητών, όπου υπάρχει πλήθος κατηγορουμένων

Πως είναι δυνατόν σε τέτοιο βάθος χρόνου, μόνο ο συγκεκριμένος να κατηγορείται από το μέρος του ΟΤΕ. Και αναφερόμαστε και στο γεγονός ότι ευθύνες υπάρχουν και μετά το 2002 και σε βάθος 6 ακόμα ετών, για τη μη ενεργοποίηση των ρητρών.

Και ένα σχόλιο για τη περιρρέουσα υποκρισία. Εντάξει, η σκόπιμη ή μη ανικανότητα κάποιων ως προς τη φυγή στο εξωτερικό κατηγορουμένων, έχει επικριθεί και είναι πασιφανώς κατακριτέα. Αυτοί που κρύβουν τις δικές τους ευθύνες όμως πίσω απ' αυτό το κυβερνητικό ατόπημα, και κάνουν δηλώσεις με ύφος τιμητή και κατήγορου,τι παριστάνουν και ποιους νομίζουν ότι κοροϊδεύουν;