Οι προσπάθειες για ένα καλύτερο μέλλον για το λαό και τη χώρα θα πρέπει να εξετάζονται χωρίς κομματικές παρωπίδες και να στοιχίζεται ο καθένας μας αρωγός του κοινού συμφέροντος. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνεται αυτό άκριτα γιατί τότε δεν θα γίνεται εποικοδομητικά και θα μιλάμε για στρατιώτες και όχι για πολίτες.
Στο πνεύμα των παραπάνω, θα ήθελα σήμερα να κάνω μια παρατήρηση σχετικά με μια από τις εξαγγελίες της κυβέρνησης για τον τομέα της Παιδείας. Ο Υπουργός Παιδείας λοιπόν μεταξύ άλλων είπε ότι θα διατηρήσει φέτος τις εξετάσεις εισαγωγής στα Πρότυπα και Πειραματικά σχολεία τις οποίες όμως θεωρεί παράλογες.
Από την επομένη των εκλογών φημολογείται η κατάργηση των προτύπων σχολείων γιατί πρόκειται για ελιτίστικο θεσμό εκπαιδευτικών διακρίσεων αλλά στις προγραμματικές δηλώσεις αναφέρθηκε μόνον η κατάργηση των εξετάσεων και όχι του θεσμού. Είμαι σε θέση να ξέρω κάπως ότι υπήρξαν αντιδράσεις συλλόγων γονέων κλπ και με βάση αυτές τις αντιδράσεις προτιμήθηκε προφανώς να μην ανοιχτούν μέτωπα σε αυτή τη φάση, που υπάρχουν άλλα πιο σημαντικά να αντιμετωπιστούν.
Για να δούμε λοιπόν πόσο ελιτίστικος θεσμός διακρίσεων είναι τα Πρότυπα σχολεία και πόσο παράλογες είναι οι εξετάσεις εισαγωγής σε αυτά.
Όταν εγώ ήμουν μαθητής υπήρχαν 5-6 Πρότυπα σχολεία, σχεδόν όλα εν Αθήναις και καταργήθηκαν την δεκαετία του 80 από τον Ανδρέα Παπανδρέου με το ίδιο σημερινό σκεπτικό (άλλωστε είναι σαφής η Ανδρεϊκή μίμηση σήμερα) ή μάλλον κατά τη συνήθεια του Ανδρέα μετατράπηκαν σε Πειραματικά άνευ εξετάσεων (όπως κατήργησε τις τότε Πανελλήνιες εξετάσεις μετονομάζοντάς τις σε Πανελλαδικές και άλλες τέτοιες τύποις μεταρρυθμίσεις). Άνευ εξετάσεων αλλά με κληρώσεις που στην πάροδο του χρόνου άνοιξαν παραθυράκια εισαγωγής για παιδιά καθηγητών, για αδέλφια μαθητών και σε πολλές περιπτώσεις υπήρξαν παράπονα για το αδιάβλητο, δεν λέω δίκαια παράπονα, αλλά υπήρξαν τέτοια.
Τα σχολεία αυτά και τότε και τώρα ήταν και είναι ανταγωνιστικά των μεγαλοιδιωτικών και αποδείκνυαν και αποδεικνύουν με τα αποτελέσματά τους ότι κάλλιστα το δημόσιο σχολείο μπορεί να προσφέρει Παιδεία με ουσία Γι' αυτό και οι πρώτοι που τους συμφέρει να μην υπάρχουν τα Πρότυπα σχολεία ή να είναι υποβαθμισμένα, είναι αυτά τα μεγαλοιδιωτικά σχολεία.
Σήμερα υπάρχουν καμιά πενηνταριά τέτοια σχολεία σε όλη την Ελλάδα και πολλά στην επαρχία έχουν πολύ καλύτερες και νεότερες υποδομές από τα αντίστοιχα στην Αθήνα. Τα σχολεία αυτά θα μπορούσαμε σιγά-σιγά να τα αυξήσουμε και σε καμιά περίπτωση δεν λειτουργούν σαν βαρίδι για τα άλλα σχολεία επειδή γίνεται μια επιλογή και του διδακτικού προσωπικού με τα οποία στελεχώνονται. Αντίθετα θα έπρεπε να λειτουργήσουν σαν έναυσμα για την επιδίωξη περαιτέρω επιμόρφωσης και των άλλων εκπαιδευτικών και θα έπρεπε πιθανότατα να εξελιχθούν σε κοιτίδες Παιδείας για τις περιφέρειες στις οποίες βρίσκονται με σεμινάρια και βοηθητικούς ομίλους εκπαίδευσης για εκπαιδευτικούς και μαθητές των υπόλοιπων σχολείων. Ας δουν οι ιθύνοντες αν τα Πρότυπα σχολεία επιβαρύνουν τη λειτουργία των άλλων ή αν μπορούν να λειτουργήσουν έτσι που να βοηθούν και τα άλλα σχολεία.
Το πρόβλημα των κυβερνώντων είναι η επιλογή μαθητών με εξετάσεις και όχι με κλήρωση ή απλή εγγραφή; Είναι η αξιολόγηση ελιτισμός; Αν ναι τότε πχ γιατί επιλέγουμε με εξετάσεις τους μαθητές για τα Μουσικά σχολεία και δεν αφήνουμε ελεύθερη εισαγωγή ή κλήρωση και εκεί; Γιατί κάνουμε εξετάσεις εισαγωγής σε ΑΕΙ//ΤΕΙ και όχι κλήρωση ή απλή εγγραφή;
Είναι η αξιολόγηση ελιτισμός ή η άρνησή της λαϊκισμός;
Στον αθλητισμό, στα πανελλήνια αθλητικά κέντρα προπόνησης και προετοιμασίας, τους αθλητές τους επιλέγουν με κλήρωση άραγε;
Σχολεία Αριστείας υπάρχουν σε πολλές χώρες του κόσμου. Αμερική, Αγγλία και αλλού. Θα μπορούσαμε να δούμε πως εκεί έχουν οργανωθεί και πως χρησιμοποιούνται. Εγώ θα πρότεινα να γίνει σε βάθος μελέτη πριν αντιγράψουμε τις Ανδρεϊκές Οβιδιακές αλλαγές.
Θα πρότεινα σαν απλός πολίτης κάποια πράγματα, που μου φαίνονται λογικά.
Για παράδειγμα να διαχωριστούν τα Πρότυπα σχολεία από τα Πειραματικά σχολεία. Κάποιο σχολείο θα μπορούσε να είναι απλά Πειραματικό και χωρίς εξετάσεις και να προωθεί καινοτόμες διδασκαλίες σε συνεργασία με Ανώτατα Ιδρύματα. Και είναι πιο λογικό ο εκπαιδευτικός πειραματισμός να γίνεται σε κανονικό δείγμα μαθητών και όχι επιλεγμένο. Γιατί ο εκπαιδευτικός πειραματισμός αφορά το μέσο μαθητή και όχι τον άριστο.
Θα πρότεινα να υπάρξουν θεματικά Πρότυπα, Θετικών, Τεχνολογικών και Ανθρωπιστικών τομέων. Θα πρότεινα να δίνεται ένα έξτρα κονδύλι στους Δήμους (...τώρα τέτοια βέβαια με την κρίση φαντάζουν ουτοπικά...) για την υποδομή τους γιατί αν είναι να τα έχουμε στα χαρτιά και χωρίς υποστήριξη τότε είναι άχρηστα και θα πρότεινα να σχεδιαστούν μέθοδοι ώστε να βοηθούν την εκπαιδευτική διαδικασία στην εκπαιδευτική τους περιφέρεια εν γένει και όχι αποκλειστικά στο σχολείο τους.
Και ακόμα αν δεν θέλουμε να έχουμε Πρότυπα σχολεία Αριστείας, ας δοθεί το δικαίωμα σε κάποια ιστορικά σχολεία να έχουν το δικαίωμα εισαγωγής μαθητών με αξιολόγηση και τη δυνατότητα να μπορούν να χρηματοδοτηθούν από φορείς εκτός Δημοσίου, που να συνδέουν το σχολείο με την οικονομία, τη βιομηχανία, την έρευνα κλπ.
Δεν είμαι ο ειδικός αλλά πιστεύω ακράδαντα ότι υπάρχουν τρόποι πέρα από την ισοπέδωση. Η πρόοδος και η βελτίωση θα πρέπει να επιδιώκονται.
Και ένα τελευταίο. Δεν άκουσα τίποτα για την παραπαιδεία. Δεν είναι πρόβλημα αυτή άραγε ή την βλέπουμε απλά σαν μια διέξοδο για την ανεργία και για την ελλειμματική αμοιβή των εκπαιδευτικών; Που να πειράζουμε τώρα τους Γόρδιους Δεσμούς; Ενώ η κατάργηση των Προτύπων σχολείων ή των εξετάσεών τους είναι η εύκολη μεταρρύθμιση, που μας κάνει και να φαινόμαστε και λίγο λαϊκοί αγωνιστές, που καταργούμε τις διακρίσεις. Και μήπως αν αυτά τα Πρότυπα τα φροντίζαμε και τα επεκτείναμε σιγά-σιγά και τους δίναμε έναν ευρύτερο ρόλο, μήπως αυτό πείραζε και το τέρας της παραπαιδείας;
