Απομακρυνόμενοι από τον 20ο αιώνα

Η πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα έλαβε τέλος χθες. Δεν λέω αισίως γιατί για την Ελλάδα και για την Ευρώπη ίσως, η δεκαετία κλείνει με πολλά προβλήματα και πολλά βήματα.

Οι σαραντάρηδες και βάλε, που αυτή τη στιγμή έχουν τις θέσεις ευθύνης και κουμαντάρουν τα πράγματα είναι παιδιά του 20ου αιώνα, που όλο και αφήνουμε πιο πίσω μας. Όπως και στις αρχές του 20ου αιώνα, έτσι πιθανόν και τώρα, αυτά τα παιδιά του προηγούμενου αιώνα προετοιμάζουν τις βάσεις για τις μεγάλες αλλαγές, που η Ιστορία λέει ότι πιθανότατα θα συμβούν στο δεύτερο μισό του νέου αιώνα. Και ο 20ος αιώνας, είχε την μεγάλη ώθηση στις επιστήμες και στην τεχνολογία αλλά και στ' ανθρώπινα δικαιώματα, στο δεύτερο μισό του, αλλά με στηρίγματα και διεργασίες, που συνέβησαν στο πρώτο μισό. Η διαφορά είναι ότι οι σημερινές τάσεις, τουλάχιστον σε επίπεδο σχετιζόμενο με τις δομές και τις λειτουργίες των ανθρώπινων κοινωνιών, δείχνουν πορεία προς έναν κόσμο, όλο και σκληρότερο, όλο και πιο ανάλγητο με κεντρικούς στόχους τα αειφόρα κέρδη και την αλόγιστη κατασπατάληση των πόρων του πλανήτη. Φαίνεται ότι τα κράτη αρχίζουν να παίζουν μικρότερου βεληνεκούς ρόλους σε σχέση με μεγάλα συμφέροντα που καθοδηγούν ηγεσίες και πολιτικές σε διεθνές επίπεδο και αυτό δεν είναι συνομωσιολογία, αφού και πόλεμοι και αλλαγές κυβερνήσεων γίνονται με κριτήρια τα οικονομικά συμφέροντα, που πλέον βρίσκονται ελέω παγκοσμιοποίησης, πέραν κρατών και εθνών.

Όσο απομακρυνόμαστε από τον 20ο αιώνα, τόσο οι άνθρωποι που γαλουχήθηκαν στα χρόνια του, θα παίζουν λιγότερο σημαντικό ρόλο. Είναι κρίσιμο, έστω και αν έχουμε εκτροχιαστεί σε επίπεδο ηγεσιών, σαν κοινωνίες να κρατήσουμε άσβεστα τ' ανθρωπιστικά νάματα, που εξύψωσε ο προηγούμενος αιώνας και να τα περάσουμε στις νέες γενιές μέσω της εκπαίδευσης.  Σ' ένα κόσμο, που θέλουν να τον κάνουν όλο και σκληρότερο και με μικρότερες πρόνοιες, θα πρέπει να μάθουμε τα νέα παιδιά ότι δεν είναι ουτοπία το να ενδιαφέρεσαι για την κοινωνία που ζεις, για τον πλησίον σου, για τον αδύνατο και όχι μόνον για την προσωπική σου ευδαιμονία.

Είναι σίγουρο ότι η ανθρωπότητα μπορεί να μεγαλουργεί όταν δρα μέσα σε κοινωνική συνοχή και μ' ενωμένες δυνάμεις σε συνεργασίες για το κοινό καλό. Στη Ιστορία έχουν μείνει σαν ένδοξες εποχές και εποχές που έγιναν μνημειώδη έργα και κτίστηκαν αυτοκρατορίες, στηριγμένες στη βία και στην καταπίεση, έχοντας ανθρώπους-πιόνια, σε καταναγκαστικά κάτεργα για να στήσουν και να κρατήσουν το μεγαλείο τέτοιων εποχών.  Σίγουρα αυτές ήταν εποχές ακμής αυτών των κυρίαρχων της ανθρωπότητας αλλά όχι της ανθρωπότητας της ίδιας. Το ζητούμενο είναι να πάμε μπροστά τα επιτεύγματα του 20ου αιώνα και όχι μόνον στην τεχνολογία και την επιστήμη αλλά και σ' ότι κάνει τον άνθρωπο να ζει σαν αξιοπρεπές ον, ελεύθερο και πολιτισμένο. Τεχνολογία άλλωστε θαυμαστή είχαν και οι μεγάλες αυτοκρατορίες της βίας με πιο πρόσφατες αυτές των στρατοπέδων συγκέντρωσης και των γκουλάγκ. Η ευδοκίμηση όμως της ανθρωπότητας χρειάζεται πολλά πέραν της τεχνολογίας για να υπάρξουν άνθρωποι που θα ζουν σαν άνθρωποι και όχι σαν υποθηκευμένες μονάδες εργασίας στην υπηρεσία της αειφόρου κερδοφορίας, που δεν θα σέβεται ούτε τις ανθρώπινες υπάρξεις ούτε την τύχη του ίδιου του πλανήτη μας όπου κατοικούμε. Ας στρέψουμε λίγο το μυαλό μας και σ' όσα δίδαξε ο Χριστός, που τη γέννησή του γιορτάσαμε τούτες τις μέρες, μάλλον υποκριτικά αφού ελάχιστα πια από τη διδασκαλία του φαίνεται ν' ακολουθούμε είτε σαν άτομα είτε σαν κοινωνίες.