Σάββατο 20 Ιουνίου 2009

ΓΙΑ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΞΑΝΑ

Πολλοί φίλοι δυσαρεστήθηκαν από την άποψη που έβγαλε το blog ότι το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης δεν δένει με τον περιβάλλοντα χώρο του, πράγμα που φάνηκε και με τη σχετική ψηφοφορία που διεξάγεται σε αυτό τον δικτυακό χώρο (παρ' όλη τη μικρή ως τώρα έκταση του δείγματος που συμμετείχε).

Ψάχνοντας κάπως το θέμα διαπίστωσα ότι αν μη τι άλλο, η τελικά υλοποιηθείσα πρόταση (Τσουμί, Φωτιάδη) είναι μάλλον πιο αξιοπρεπής από τις άλλες προτάσεις με τις οποίες συναγωνίσθηκε. Τουλάχιστον υπάρχει μια έστω και μοντέρνας τεχνοτροπίας λιτότητα, που συνάδει με τη δωρικότητα του Παρθενώνα, σε σχέση με την φουτουριστική διάθεση και σε πολλές περιπτώσεις πομπώδη, των άλλων προτάσεων. Αντιγράφω από σχετικό φόρουμ τους λόγους απόρριψης των προτάσεων που πήραν βραβεία στο διαγωνισμό:

"Το σχέδιο του Isozaki δεν επιλέχθηκε επειδή ακριβώς αποσπούσε την προσοχή από τα εκθέματα με την πολυπλοκότητα της κατασκευής του. Η μελέτη του Libeskind έσπαζε την ζωφόρο σε δυο τμήματα ( "παρθενώνειες σφήνες" ) καταργώντας την ενότητά της. Το σχέδιο του Τομπαζη θεωρήθηκε οτι δεν επέτρεπε άμεση επαφή των γλυπτών με την ακρόπολη."

Το επιχείρημα όσων υποστηρίζουν την αρχιτεκτονική του Μουσείου (σημειώνω ότι το blog αναφέρθηκε στην εξωτερική του παρουσία σε σχέση με τα γειτονικά κτήρια) είναι ότι δεν θέλαμε ένα κτήριο μουσείου μεγαλούργημα, γιατί σκοπός είναι να επισκέπτεται ο επισκέπτης το μουσείο για τα εκθέματά του και όχι γι' αυτό καθ' εαυτό το μουσείο.
Η άποψη μου επί του επιχειρήματος αυτού είναι ότι η αρχιτεκτονική είναι και η ίδια και τέχνη συνάμα με επιστήμη και κατά συνέπεια δεν θα έβλαπτε σε τίποτα η δημιουργία ενός κτηρίου που να μπορεί να σταθεί και το ίδιο σαν αρχιτεκτονικό καλλιτεχνικό έργο και να συνεισφέρει με την αξία του στην αξία των εκθεμάτων του. Δεν θεωρώ δηλαδή ότι επειδή ύπάρχουν μουσεία που στεγάζονται στο Λούβρο ή στο Ερμιτάζ, χάνουν τα εκθέματά τους, τη σημασία τους και το μέγεθος του αξιοθέατου.

Ένα άλλο επιχείρημα είναι ότι οι περιβάλλουσες πολυκατοικίες της Διονυσίου Αρεοπαγίτου ή εν πάσει περιπτώσει κάποιες απ' αυτές, απέκτησαν τον τίτλο του διατηρητέου κτίσματος μετά την απόφαση να φταιχτεί το Μουσείο στο συγκεκριμένο χώρο.

Νομίζω ότι ο κ. Παντερμαλής, σε κάποια από τις πολλές συνεντεύξεις του, έθεσε πολύ ορθά ότι η δημιουργία και η λειτουργία του μουσείου δεν στηρίζεται στην ανατροπή των ισορροπιών και του στάτους κβο της γειτονικής περιοχής.

Και στο κάτω-κάτω από νήπιο θυμάμαι τη Διουνυσίου Αρεοπαγίτου, παρ' όλα τα τραύματα των κτηρίων από τα Δεκεμβριανά (λόγω γειτνίασης με το σύνταγμα Μακρυγιάννη), να βγάζει αυτή τη νεοκλασσική αύρα που πουθενά αλλού στην Αθήνα δεν υπάρχει. Είναι και αυτό κάτι για μια πόλη σαν την Αθήνα, που θα 'πρεπε να διαφυλαχθεί άσχετα απο τα τυπικά του πότε κάτι έγινε διατηρητέο και αν η αρχιτεκτονική του αξία είναι τέτοια, ώστε δεν θα μας έκανε και μεγάλη ζημιά να το γκρεμίσουμε για να βλέπουμε καλύτερα τον Παρθενώνα μέσα από το Μουσείο.

Σε όλη αυτή τη συζήτηση, ας μην ξεχνάμε ότι όχι μόνο η ατομική αλλά και πολλές φορές και η κρατική συμπεριφορά απέναντι σε μνημεία ή διατηρητέα, δεν ήταν η καλύτερη στη χώρα μας ακόμα και σε πρόσφατες περιόδους.

Σαν παιδί θυμάμαι ότι υπήρχε στην αρχή της Κηφισίας, κοντά στο σημείο του Πυργου των Αθηνών, ένα ανάκτορο της Δούκισσας της Πλακεντίας, ιδιάζουσας Αρχιτεκτονικής. Το κτήριο κατεδαφίσθηκε για να γίνει στη θέση του ένα γυάλινο κτήριο τραπέζης.

Το αναφέρω γιατί μάλλον "εύκολοι" είμαστε στο να γκρεμίζουμε το παρελθόν σαν παλιόπετρες...

Το βασικό ερώτημα με το Μουσείο της Ακρόπολης και κατ' ουσίαν αυτό που έθεσε το blog, είναι αν ο σχεδιασμός του εν τέλει βρήκε την πολυπόθητη ισορροπία μεταξύ μοντέρνου και κλασσικού (και θα προσθέτα και νεοκλασσικού λόγω των γειτονικών του κτηρίων) και έδεσε με τον περιβάλλοντα χώρο.

Δεν είμαι ειδικός στο θέμα και απλά εξέφρασα την απλοϊκή μου άποψη, μια άποψη της εικόνας, που βλέπω και όχι μόνον από την πλευρά της Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Αλλά τ' ανθρώπινα μάτια, από μόνα τους χωρίς τη γνώση του "επαΐοντος", δεν αποτελούν πάντα τον καλύτερο σύμβουλο!

3 σχόλια :

  1. Ποιό κτίριο και ποιού δημιουργού μπορεί να σταθεί απέναντι από την Ακρόπολη;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Πολύ σωστό!!!

    Αλλά το θέμα που βάζω είναι το δέσιμο του με ότι υπάρχει απέναντι από την Ακρόπολη χωρίς κτυπητή παραφωνία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. απέναντι από την Ακρόπολη (και περιμετρικά) υπάρχουν νεοκλασικά, κομψές πολυκατοικίες και κάποια ερειπωμένα κτίρια. Είναι δύσκολο να δημιουργηθεί κάτι που να ταιριάζει με όλα αυτά. Αν δεχθούμε ότι το κυρίαρχο στυλ είναι το νεοκλασικό, τότε θα έπρεπε να φανταστούμε ένα τεράστιο νεοκλασικό συγκρότημα το οποίο θα έπρεπε να στεγάσει τα εκθέματα τηε Ακρόπολης (κάτι σαν το εθνικό μουσείο). Μπορεί εξωτερικά να ήταν πιο συμβατικό (συμβατό), τα εκθέματα όμως δεν θα επικοινωνούσαν με την Ακρόπολη, πράγμα που ήταν και ο στόχος του Μουσείου. Σίγουρα και δεν θα ήθελα να το κρίνω μόνο εξωτερικά. Θα το κρίνω συνολικά όταν θα το επισκεφθώ λίαν συντόμως.

    ΑπάντησηΔιαγραφή