Κύπρος και "συνωμοσίες". Εύκολα συμπεράσματα με περίεργους στόχους

Με ενδιαφέρον διάβασα την βιβλιοκριτική του κ. Αλέξη Ηρακλείδη, στα ΝΕΑ του Σαββάτου, 19-7-2009. Αφορούσε το βιβλίο του Γιαν Άσμουσεν, "Cyprus at War", εκδ. I.B. Tauris, Λονδίνο 2008. Η κριτική συνοδευόταν από εμπεριστατωμένη ιστορική αναδρομή και ανάλυση.

Ομολογώ πως δεν έχω διαβάσει το βιβλίο, αλλά μου κάνει εντύπωση πως ο βιβλιοκριτικός με βάση τα όσα γράφει στο άρθρο του, φθάνει με απόλυτο σχεδόν τρόπο στο συμπέρασμα, που επιγράφει την κριτική του, ότι δηλαδή "στην Κύπρο δεν υπήρξε συνωμοσία".

Καταλήγει ο κος Ηρακλείδης:

"Το καλογραμμένο και καλά τεκμηριωμένο βιβλίο θέτει τέλος στη συνωμοσιολογία για το 1974, κάτι που χωρίς άλλο θα απογοητεύει πολλούς στην Ελλάδα".

Αφήνει και ένα μικρό ενδεχόμενο, κάποια αρχεία ή προφορικές εντολές να μην έχουν έλθει ακόμα στην επιφάνεια...

Πως όμως ο Άσμουσεν κατά τον κο Ηρακλείδη έφθασε σε αυτά τα συμπεράσματα;

Δεν φαίνεται να τους απασχολεί το ότι αναφέρουν ότι ο Κίσσινγκερ ήταν ενήμερος για το επικείμενο πραξικόπημα Ιωαννίδη - Σαμψών και δεν έδειξε ενδιαφέρον. Οι ΗΠΑ έκαναν ένα διάβημα σε ιδιαίτερα χαμηλό επίπεδο και όχι απο τον πρεσβευτή Τάσκα και όχι προς τον παρασκηνιακό δικτάτορα Ιωαννίδη. Η αναφορά τους σε αυτό το περιστατικό, υπονοεί ότι ο εθνικιστής Ιωαννίδης εξέλαβε τη μη αντίδραση των ΗΠΑ, λανθασμένα ως έγκριση και υποστήριξη των σχεδίων του.
Δεν φαίνεται να διασυνδέουν το όλο σκηνικό με τις παλαιότερες προσπάθειες των ΗΠΑ να βάλουν τον Παπαδόπουλο να ρίξει το Μακάριο, τον επονομαζόμενο στην ψυχροπολεμική εκείνη εποχή και Κάστρο της Μεσογείου. Ούτε φαίνεται να τους απασχολούν αν υπάρχουν ΕΞΩΓΕΝΕΙΣ λόγοι για τους οποίους ανεδείχθη η δεύτερη χούντα των ανδρεικέλων του Ιωαννίδη στην Ελλάδα, τη στιγμή, που ο Παπαδόπουλος πορευόταν σε κάποιου είδους στροφή σε πολιτική κυβέρνηση μέσω Μαρκεζίνη.
Ούτε δίνουν μεγάλη σημασία στην αναφορά τους ότι ο Κίσσινγκερ δεν ήθελε την άμεση επιστροφή Μακαρίου και υποστήριζε την αντικατάστασή του από το Γλαύκο Κληρίδη.
Επίσης δεν θεωρούν σημαντική την σθεναρή αντίδραση του Κίσσινγκερ στην πρόταση Κάλαχαν να αποτρέψουν τον δεύτερο και πλέον αιματηρό Αττίλα, που κατέλαβε το επιπρόσθετο 30% της Κύπρου, με απειλή χρήσης ένοπλης βίας προς τους Τούρκους.
Τέλος δεν αναλύουν αν οι πιθανές καταλήξεις της σύρραξης στην Κύπρο το 1974 ήσαν όλες υπέρ των συμφερόντων Κίσσινγκερ, που τοιουτοτρόπως δεν αισθανόταν και ιδιαίτερη ανάγκη να πάει πιο μακριά από τη γνωστή πρόταση των Καντονιών και από τις νουθεσίες στον παλιό του φοιτητή στο Harvard, Μπουλέν Ετσεβιτ.
Το να διχοτομηθεί η Κύπρος απέκλειε τις όποιες τριτοδρομικές συμμαχίες Μακαρίου στη Μέση Ανατολή. Ακόμα και αν λυνόταν το θέμα, θα επέβαλε τον φιλοδυτικό Κληρίδη ώστε να ελέγχει την κατάσταση. Γνώριζε ότι η Ελλάδα δεν ήταν σε θέση να εμπλακεί σε εμπόλεμη κατάσταση με την Τουρκία και συνεπώς δεν διακινδύνευε την πραγματική πολεμική διαμάχη μεταξύ συμμάχων του ΝΑΤΟ.

Όλα αυτά δεν επαληθεύουν τα σενάρια συνωμοσίας αλλά δεν τ' αποκλείουν, όπως πολύ εύκολα συμπεραίνει ο 'Ασμουσεν και συνηγορεί και ο κος Ηρακλείδης στην κριτική του.
Αν για όλα λοιπόν φταίει ο φανατικός εθνικιστής Ιωαννίδης, σημαίνει ότι και αυτός και οι συνεργάτες του της ΕΟΚΑ Β' έδρασαν χωρίς κανένα εχέγγυο, ενώ ήξεραν ότι δεν είχαν την στρατιωτική κάλυψη για να πετύχουν τους στόχους τους στην περίπτωση της Τουρκικής επίθεσης. Μπορεί οι άνθρωποι να ήσαν ανόητοι και αδαείς. Είχαν όμως και αυτοκτονικές τάσεις άραγε; Εμένα προσωπικά δεν με πείθει ο Άσμουσεν και δεν καταλαβαίνω και γιατί ο κος Ηρακλείδης είναι τόσο απόλυτος και αναφέρεται σε τέλος στη συνωμοσιολογία μετά από τα επιχειρήματα αυτού του βιβλίου.

Το ερώτημα παραμένει. Θα μάθουμε ποτέ την αλήθεια για την Κύπρο;