Τρίτη 15 Μαρτίου 2011

Η φύση της ζωής σαν στοχαστικό φαινόμενο και οι στοχασμοί του Γούντι

Αντιγράφω από ενδιαφέρουσα σημερινή δημοσίευση στο tanea.gr, μια αλήθεια που λέει ο Γούντι Άλεν και που αποδεικνύεται απ' όσα συμβαίνουν γύρω μας:

"...Η ζωή είναι τύχη. Kαθαρά θέµα τύχης. Οι άνθρωποι απλά φοβούνται να το παραδεχτούν. Θέλουν να πιστεύουν ότι ελέγχουν τη ζωή τους. «Πιστεύουν αυτό το “εγώ φτιάχνω την τύχη µου” αλλά δεν ισχύει... Ο µόνος τρόπος για νατη βγάλεις καθαρή στη ζωή είναι να αποσπάται η προσοχή σου. Μπορεί να αποσπάται η προσοχή σου µε χίλιους τρόπους, µε το να ανοίγεις την τηλεόραση για να δεις ποιος κέρδισε το µατς, µε το να πηγαίνεις σινεµά, µε το να βάζεις µουσική να ακούσεις...".

Τα πρόσφατα γεγονότα στην Ιαπωνία δείχνουν πόσο μικρή είναι η δυνατότητα του ανθρώπου να ελέγξει τη ζωή του και πόσο τυχερός είναι αν καταφέρει τελικά να το πετύχει, δηλαδή αν αποφύγει να συναντήσει στο διάβα του εκείνα τα στοιχεία, τα οποία είναι μη ελέγξιμα και μη αντιμετωπίσιμα.

Ο σύγχρονος άνθρωπος του Δυτικού πολιτισμού περιγελούσε την Ανατολίτικη μοιρολατρία, αλλά αποδεικνύεται ότι ο Δυτικός απόλυτος ντετερμινισμός είναι και αυτός εκτός πραγματικότητας σε συγκρίσιμο μέγεθος με την απόλυτη πίστη στο κισμέτ. Ίσως τελικά ο θείος Άλμπερτ ήταν πολύ λάθος όταν έλεγε ότι ο Θεός δεν παίζει ζάρια... έστω που και που, αλλά αυτό το που και που δεν προσδιορίζεται.

Η ζωή είναι ένα σύνολο στιγμών, αδιάφορων, ευτυχισμένων και πικρών. Συνήθως οι δύσκολες καταστάσεις είναι πολύ περισσότερες από τις ευχάριστες. Οι ευχάριστες είναι το αποκούμπι μας για να ξεπεράσουμε τις δυσχέρειες. Και έχει δίκιο ο Γούντι ότι προσπαθούμε να πιαστούμε και από τις αδιάφορες ή ουδέτερες ή μη σημαντικές ή απλά ψυχαγωγικές στιγμές ώστε να ξεχνιόμαστε και να ξεκουράζουμε το μυαλό μας για να παίρνουμε δυνάμεις, που μας βοηθάνε να ξεπερνάμε τις αναποδιές στα σημαντικά (...αυτό κάνουμε και με το ποδόσφαιρο σ' αυτό το blog αλλά φέτος έχει καταλήξει απλά να προσθέτει στην πίκρα των υπολοίπων γεγονότων...).. Ίσως μάλιστα υπάρχει μια εξομοίωση του βίου με τη Κανονική Γκαουσιανή πιθανοκατανομή, αυτή με την καμπανοειδή καμπύλη, που μετά την κορύφωση ακολουθεί η κατηφόρα. Η προσπάθεια μας είναι να κάνουμε την "καμπάνα μας" ασύμμετρη, ν' ανέβουμε όσο πιο ψηλά μπορούμε γρήγορα και να κρατηθούμε αρκετό χρόνο εκεί στα ψηλά και να κάνουμε την κατηφόρα μας όσο λιγότερο απότομη γίνεται. Οι προσπάθειές μας στοχεύουν στο να επηρεάσουν όσο το δυνατόν περισσότερο την πιθανοκατανομή του βίου μας και να κάνουν τις ικανότητες και τα ταλέντα μας, σημαντικό παράγοντα της διαμόρφωσης της, περιορίζοντας τις βλαπτικές συνέπειες των τυχαίων παραγόντων και ευελπιστώντας στην μεγαλύτερη δυνατή ευεργετική επίδραση της τύχης πάνω μας. Θεωρία πιθανοτήτων, όπου ο άνθρωπος πάντα κάπου βαθιά στην ψυχή του έχει και την μικρότερη ή μεγαλύτερη, ενστικτώδη ή συνειδητοποιημένη, μεταφυσική πίστη της προστασίας του από τη Θεία Πρόνοια, αυτή που έκανε το θείο Άλμπερτ να πιστεύει ότι ο Θεός δεν παίζει ζάρια....

2 σχόλια :

  1. Δεν μπορεί κανείς να αρνηθεί το ρόλο του τυχαίου στη ζωή μας. Σκέψου μόνο πως γνωρίζουμε τον / την σύντροφο της ζωής μας. Από την άλλη, η μοιρολατρία απλά φαίνεται να εξηγεί καταστάσεις. Όσο και αν μας συμφέρει η θεωρία της κακιάς στιγμής, τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα έχουν συνήθως μια ντετερμινιστική αιτία (ταχύτητα, απροσεξία, κακοσχεδιασμένο δρόμο, αλκοόλ, κακοσυντηρημένο αυτοκίνητο κλπ) και το μέγεθος των επιπτώσεων είναι ανάλογος με τα μέτρα προστασίας που ο καθένας δεν παίρνει.

    Αν οι Ιάπωνες είχαν αφεθεί στη μοιρολατρεία, τα θύματα θα ήταν πολλαπλάσια. Επίσης, η επιλογή τους να κτίσουν πυρηνικά σε σεισμογενή περιοχή προφανώς εμπεριείχε ρίσκο, το οποίο προφανώς προσπάθησαν να διαχειριστούν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ...Να προσθέσω ότι ο πολύ πειθαρχικός και οργανωτικός αυτός λαός, για λόγους κόστους, τα έκτισε τα πυρηνικά εργοστάσια και δίπλα στη θάλασσα, αυξάνοντας το ρίσκο του σεισμού με αυτό που φαίνεται τελικά χειρότερα, αυτό του τσουνάμι.

    Η προσπάθεια του ανθρώπου είναι να μετριάσει την επίδραση της τύχης με τη χρήση της λογικής του. Αυτό το μερίδιο τυχαιότητας που απομένει μπορεί να αποβεί κρίσιμο. Πχ κάποιος σκοτώνεται σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα όχι γιατί δεν οδηγούσε σύμφωνα με τους νόμους και τους κανόνες αλλά γιατί έτυχε να περνάει από το σημείο του δυστυχήματος την ίδια ώρα που ο μεθυσμένος οδηγός πέρναγε στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας.

    Σίγουρα δεν είναι όλα θέμα τύχης ούτε όλα θέμα οργάνωσης, αλλά το όποιο κομμάτι της τύχης απομένει ανεξέλεγκτο μπορεί να εξυψώσει ή να καταποντίσει. Όσο υπάρχει και ο παράγοντας τύχη μέσα στην εξίσωση, τόσο θα μιλάμε στα πλαίσα της κβαντικής αρχής της αβεβαιότητας, για τ' ανθρώπινα πράγματα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή